تصمیم گرفته‌اید وزن کم کنید، اما نگران ریزش مو بعد از رژیم هستید؟ یا شاید این مشکل برایتان پیش آمده و دنبال دلیلش می‌گردید؟ تنها نیستید. بیایید با هم ببینیم چرا گاهی اوقات کاهش وزن باعث ضعیف شدن موها می‌شود و مهم‌تر از آن، چطور می‌توان از موها در مسیر کاهش وزن سالم و اصولی مراقبت کرد.
فهرست مطالب
ریزش مو، که در علم پزشکی به آن آلوپسی گفته می شود، یک وضعیت شایع به شمار می رود. این وضعیت دلایل شناخته شده متعددی دارد، از جمله:
علت لاغری و ریزش مو، اغلب به دلیل کمبود مواد مغذی رخ می دهد. البته، کاهش وزن ناگهانی و سریع هم می تواند اثرات دیگری بر بدن شما بگذارد که به ریزش مو بینجامد.
به عنوان مثال، کاهش وزن ناگهانی و رژیم های غذایی محدودکننده با عارضه ای به نام «تلوژن افلوویوم حاد» (TE) ارتباط دارند. این عارضه یکی از رایج ترین دلایل ریزش موی گسترده در پوست سر محسوب می شود.
در ادامه، با برخی دلایل ریزش مو که به رژیم غذایی و کاهش وزن مربوط می شوند، آشنا می شویم.
ارتباط میان رژیم های سخت ناگهانی و ریزش مو، از دهه ۱۹۷۰ میلادی در تحقیقات علمی ثبت شده است. موهای شما برای رشد طبیعی به مقدار کافی کالری و مواد مغذی احتیاج دارند. در نتیجه، هنگامی که بدن شما این نیازها را دریافت نکند، ممکن است با عوارض جانبی مانند ریزش مو روبرو شوید.
برای نمونه، مطالعه ای که در سال ۲۰۱۵ روی ۱۸۰ زن مبتلا به ریزش موی منتشر (Diffuse) انجام شد، نشان داد که رایج ترین دلایل این مشکل، کمبود آهن و استرس روانی بوده اند. در هشت مورد از این زنان، علت ریزش مو رژیم های سخت ناگهانی تشخیص داده شد.
رژیم های غذایی نامناسب و بدون برنامه ریزی درست، مانند رژیم های سخت ناگهانی، ممکن است به کمبود اسیدهای چرب ضروری، روی، پروتئین و کالری دریافتی منجر شوند. هر یک از این کمبودها می تواند عامل ریزش مو باشد.
اسیدهای آمینه که واحدهای سازنده پروتئین ها هستند، برای رشد مو نقشی حیاتی دارند. بدن شما از این اسیدهای آمینه برای ساخت کراتین، پروتئین اصلی سازنده مو، استفاده می کند.
سوءتغذیه پروتئینی (یعنی زمانی که بدن شما پروتئین کافی دریافت نمی کند) می تواند به ریزش مو منجر شود. بنابراین، اگر رژیم کاهش وزن کم کالری شما پروتئین کافی نداشته باشد، ممکن است دچار ریزش مو شوید.
هنگامی که پروتئین مورد نیاز بدن شما تأمین نشود، بدن عملکردهای حیاتی تری را که به پروتئین وابسته اند، در اولویت قرار می دهد؛ مانند ترمیم بافت، گوارش، تنظیم pH و تعادل آب بدن، و تولید هورمون ها. از آنجا که رشد مو برای ادامه حیات ضروری نیست، ممکن است با ریزش مو مواجه شوید.
علاوه بر این، کمبود برخی اسیدهای آمینه مشخص، مانند هیستیدین، لوسین، والین و سیستئین، در میان افراد مبتلا به ریزش مو رایج است.
در یک مطالعه روی ۱۰۰ فرد مبتلا به ریزش مو، محققان مشاهده کردند که درصد بالایی از شرکت کنندگان، در انواع مختلف آلوپسی (از جمله آلوپسی آندروژنیک و TE)، دچار کمبود هیستیدین و لوسین بودند. همین مطالعه نشان داد که کمبود والین و سیستئین نیز در میان این افراد رایج بود.
جراحی کاهش وزن معمولاً با کاهش وزن سریع همراه است و اغلب باعث کمبود پروتئین، ویتامین ها یا مواد معدنی می شود. این کمبودها به نوبه خود می توانند زمینه ساز ریزش مو باشند.
به عنوان مثال، مطالعه ای در سال ۲۰۱۸ بر روی ۵۰ نفری که جراحی اسلیو معده (برداشتن بخش بزرگی از معده) انجام داده بودند، نشان داد که ۵۶ درصد از آن ها دچار ریزش مو شده اند. این آمار در زنان بالاتر بود.
نکته قابل توجه این بود که میزان روی و ویتامین B12 در بدن شرکت کنندگانی که دچار ریزش مو شده بودند، هم قبل و هم بعد از جراحی، بسیار پایین تر بود.
در مطالعه ای دیگر در سال ۲۰۲۰ روی ۱۱۲ زنی که جراحی اسلیو معده انجام داده بودند، مشخص شد ۷۲ درصد از آن ها پس از جراحی دچار ریزش مو شده اند. در ۷۹ درصد از این افراد، ریزش مو ۳ تا ۴ ماه پس از جراحی آغاز شد و به طور میانگین ۵.۵ ماه ادامه یافت.
علاوه بر کاهش حجم معده، در برخی از انواع جراحی های کاهش وزن، مسیر عبور غذا بخشی از روده را دور می زند. این امر منجر به اختلال در جذب مواد مغذی شده و خطر بروز کمبودهای تغذیه ای را افزایش می دهد.
رژیم های محدودکننده، که در آن ها گروه های کاملی از مواد غذایی حذف می شوند، درست مانند رژیم های سخت ناگهانی، ممکن است به دلیل کمبود مواد مغذی یا استرس ناشی از رژیم، باعث ریزش مو در شما شوند.
کمبود موادی چون آهن، روی، پروتئین، سلنیوم و اسیدهای چرب ضروری، همگی با ریزش مو ارتباط دارند. همچنین ثابت شده است که رژیم های غذایی بسیار کم کالری نیز می توانند باعث ریزش مو شوند.
استرس شدید، که گاهی همراه و هم زمان با رژیم های محدودکننده تجربه می شود، عامل دیگری است که با ریزش مو ارتباط دارد.
اگرچه فرمول جادویی مشخصی برای تقویت رشد مو وجود ندارد، اما با انجام مجموعه ای از اقدامات به درمان ریزش مو بعد از رژیم لاغری خود کمک کنید. این اقدامات عبارتند از:
به عنوان یک راهکار طبیعی تر، استفاده از روغن رزماری روی پوست سر را امتحان کنید. مطالعه ای بر روی ۱۰۰ نفر نشان داد که روغن رزماری پس از شش ماه نتایجی مشابه با ماینوکسیدیل (یک داروی رایج بدون نسخه برای ریزش مو) ایجاد کرده است. گرچه مکانیسم دقیق عملکرد روغن رزماری کاملاً مشخص نیست، اما به نظر می رسد با افزایش جریان خون به فولیکول های مو، به تقویت مو و کاهش آسیب و شکنندگی آن کمک می کند.
استفاده از دستگاه های لیزر کم توان یا نور قرمز (مانند کلاه یا شانه لیزری) را نیز می توانید بررسی کنید.
برای درمان ریزش مو بعد کاهش وزن، باید اطمینان حاصل کنید که رژیم غذایی شما متنوع، متعادل و حاوی پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی کافی است. در ادامه، جهت جلوگیری از ریزش مو در رژیم، به مهم ترین مواد مغذی برای سلامت مو اشاره می کنیم:
برای درمان ریزش مو بعد کاهش وزن، باید اطمینان حاصل کنید که رژیم غذایی شما متنوع، متعادل و حاوی پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی کافی است. در ادامه، جهت جلوگیری از ریزش مو در رژیم، به مهم ترین مواد مغذی برای سلامت مو اشاره می کنیم:
ریزش مو پس از کاهش وزن، به‌ویژه با روش های سریع و غیراصولی، پدیده ای رایج است که اغلب به کمبود مواد مغذی حیاتی (مانند پروتئین، آهن و ویتامین ها) و استرس وارد شده به بدن مربوط می شود.
به یاد داشته باشید که سلامت موهای شما بازتابی از سلامت کلی بدن و کیفیت تغذیه شماست. با انتخاب یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد مغذی ضروری، و همچنین کاهش وزن تدریجی و اصولی، می توانید هم به هدف تناسب اندام خود برسید و هم سلامت و شادابی موهایتان را تا حد زیادی حفظ کنید.