انکولوژی چیست؟ + انواع آن و نقش دکتر انکولوژی در درمان
انکولوژی (بیماری های خون، سرطان) در منیریه و راه آهن (منطقه 11)
وقتی نام سرطان به میان می آید، ممکن است سوالات و نگرانی های زیادی ذهن را درگیر کند. انکولوژی چیست و چگونه می تواند در این مسیر یاری گر باشد؟ انکولوژی، دانش تخصصی پزشکی است که مانند چراغی راه را در تشخیص دقیق، انتخاب بهترین روش درمانی و همراهی در دوران بهبودی روشن می کند. آشنایی با این حوزه، گامی مهم برای درک بهتر، تصمیم گیری آگاهانه و مدیریت موثرتر چالش های پیش رو است.
انکولوژی چیست؟
انکولوژی (Oncology) شاخه‌ای از علم پزشکی است که به مطالعه سرطان می‌پردازد. این واژه ریشه در کلمه یونانی به معنای تومور یا توده دارد. حوزه پزشکی انکولوژی شامل تحقیقات سرطان، ارزیابی خطر و پیشگیری، تشخیص، درمان و دوران پس از درمان (بقا) می‌شود.
متخصصانی که در زمینه انکولوژی آموزش دیده‌اند، به افرادی که در معرض خطر سرطان قرار دارند، کسانی که تحت درمان سرطان هستند و افرادی که پس از درمان با سرطان زندگی می‌کنند، خدمات مراقبتی ارائه می‌ده دهند. این متخصصان در کنار هم ممکن است «تیم مراقبت سرطان» نامیده شوند.
مراقبت‌های انکولوژی حوزه‌های تخصصی‌تری نیز دارد. برخی از این حوزه‌ها عبارتند از:
- انکولوژی-هماتولوژی (سرطان‌های خون مانند لوسمی، لنفوم و مولتیپل میلوما)
- انواع خاص سرطان (مانند انکولوژی پستان یا انکولوژی زنان)
- کودکان مبتلا به سرطان (انکولوژی کودکان)
- دوران پس از درمان (بقا)
انکولوژیست کیست؟
انکولوژیست (Oncologist) به پزشک متخصص سرطان گفته می‌شود. این پزشکان متخصص انکولوژی هستند – شاخه‌ای از علم پزشکی که بر تشخیص، مرحله‌بندی و درمان سرطان تمرکز دارد.
مراجعه به انکولوژیست به شما این فرصت را می‌دهد که با متخصصی صحبت کنید که شرایط شما را درک می‌کند. انکولوژیست‌ها همچنین در کمک به افراد برای کنار آمدن با استرس و اضطرابی که تشخیص احتمالی سرطان می‌تواند به همراه آورد، تجربه دارند. آن‌ها آماده کمک به شما هستند و در تمام این مسیر قدم به قدم همراه شما خواهند بود.
پزشک شما ممکن است از یک یا چند روش برای تشخیص سرطان استفاده کند:
- معاینه فیزیکی: پزشک ممکن است نواحی از بدن شما را برای یافتن توده‌هایی که می‌توانند نشان‌دهنده سرطان باشند، لمس کند. در طول معاینه فیزیکی، پزشک به دنبال ناهنجاری‌هایی مانند تغییر رنگ پوست یا بزرگ شدن یک عضو می‌گردد که ممکن است حاکی از وجود سرطان باشند.
- آزمایش‌های آزمایشگاهی: آزمایش‌های آزمایشگاهی، مانند آزمایش ادرار و خون، به پزشک کمک می‌کنند تا ناهنجاری‌های ناشی از سرطان را شناسایی کند. به عنوان مثال، در افراد مبتلا به لوسمی، یک آزمایش خون رایج به نام شمارش کامل خون (CBC) ممکن است تعداد یا نوع غیرطبیعی گلبول‌های سفید خون را آشکار سازد.
- آزمایش‌های تصویربرداری: این آزمایش‌ها به پزشک امکان می‌دهند استخوان‌ها و اندام‌های داخلی شما را به روشی غیرتهاجمی بررسی کند. آزمایش‌های تصویربرداری مورد استفاده در تشخیص سرطان شامل توموگرافی کامپیوتری (سی‌تی اسکن)، اسکن استخوان، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام‌آر‌آی)، توموگرافی انتشار پوزیترون (پت اسکن)، اولتراسوند (سونوگرافی) و اشعه ایکس، و موارد دیگر می‌شود.
- بیوپسی (نمونه‌برداری): طی عمل بیوپسی، پزشک نمونه‌ای از سلول‌ها را برای آزمایش در آزمایشگاه برمی‌دارد. روش‌های مختلفی برای نمونه‌برداری وجود دارد. انتخاب روش مناسب بیوپسی به نوع و محل سرطان شما بستگی دارد. در بیشتر مواقع، بیوپسی تنها راه تشخیص قطعی سرطان است. در آزمایشگاه، پزشکان نمونه‌های سلولی را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کنند. سلول‌های طبیعی، یکنواخت، با اندازه‌های مشابه و سازمان‌دهی منظم دیده می‌شوند. سلول‌های سرطانی نظم کمتری دارند، اندازه‌هایشان متفاوت است و سازمان‌دهی مشخصی در آن‌ها دیده نمی‌شود.
انواع انکولوژیست ها
هنگامی که به سرطان مبتلا هستید، اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای افزایش احتمال موفقیت درمان انجام دهید. یکی از مهم‌ترین این اقدامات، یافتن انکولوژیست مناسب برای نوع سرطان شماست.
واژه انکولوژیست به پزشکی اطلاق می‌شود که در ارائه مراقبت به افراد مبتلا به سرطان و درمان این بیماری تخصص دارد. انکولوژی سه شاخه اصلی دارد: پرتودرمانی (رادیوتراپی)، جراحی و مدیکال انکولوژی (درمان دارویی).
- انکولوژیست‌های پرتودرمان (متخصصان رادیوتراپی-انکولوژی): پزشکانی هستند که در استفاده از پرتودرمانی برای معالجه سرطان تخصص دارند.
- انکولوژیست‌های جراح: از عمل جراحی برای برداشتن تومورها و بافت‌های آسیب‌دیده اطراف آن‌ها استفاده می‌کنند. این متخصصان معمولاً همان‌هایی هستند که برای تشخیص سلول‌های سرطانی، بیوپسی (نمونه‌برداری) را انجام می‌دهند.
- انکولوژیست مدیکال (متخصص درمان دارویی سرطان): با استفاده از داروهایی مانند ایمونوتراپی یا شیمی‌درمانی به درمان سرطان می‌پردازد.
تخصص‌های دیگر در زمینه انکولوژی شامل موارد زیر است:
- انکولوژیست‌های زنان (متخصصان سرطان‌های دستگاه تناسلی زنان): به درمان سرطان‌های دهانه رحم، تخمدان و رحم می‌پردازند.
- انکولوژیست‌های کودکان: در درمان سرطان کودکان تخصص دارند؛ برخی سرطان‌ها مانند استئوسارکوم، لوسمی و تومورهای مغزی بیشتر در کودکان شایع هستند. این متخصصان همچنین بزرگسالانی را که به یکی از این بیماری‌ها مبتلا هستند، درمان می‌کنند.
- انکولوژیست‌های هماتولوژیست (متخصصان سرطان خون): به تشخیص و درمان سرطان‌های خون مانند میلوما، لنفوم و لوسمی می‌پردازند.
وظایف دکتر انکولوژیست
انکولوژیست‌ها می‌توانند:
- انجام آزمایش‌ها برای تشخیص سرطان
- ارائه نظر دوم (مشاوره مجدد) در مورد تشخیص پیشین
- شناسایی گزینه‌های درمانی موجود
- توضیح مزایا و عوارض جانبی هر گزینه درمانی
- نظارت بر روند درمان سرطان
- مدیریت مراقبت‌های پس از درمان
کلام آخر
همانطور که دیدیم، انکولوژی دنیای وسیع و تخصصی مبارزه با سرطان است. از تشخیص دقیق با روش های پیشرفته تا برنامه های درمانی هدفمند و مراقبت های حمایتی، متخصصان انکولوژی نقشی حیاتی در این مسیر ایفا می کنند. اگر شما یا عزیزانتان نیاز به راهنمایی و درمان تخصصی سرطان دارید، بخش تخصصی انکولوژی بیمارستان پارسا با تیمی مجرب و امکانات به روز آماده ارائه خدمات است. برای ثبت نوبت مشاوره تخصصی همین امروز اقدام نمایید.
