ناباروری چیست؟ + علت، علائم و روش درمان
ناباروری چیست؟ ناباروری به وضعیتی گفته می‌شود که یک زوج بعد از یک سال تلاش برای بارداری بدون استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری، قادر به باردار شدن نیستند. این مشکل می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله اختلالات هورمونی، مشکلات فیزیکی، یا عوامل محیطی ایجاد شود. ناباروری نه تنها به سلامت جسمی فرد بلکه به روابط احساسی و روانی زوج‌ها نیز تأثیر می‌گذارد. در این مقاله، به علل ناباروری، نشانه‌ها و روش‌های درمان ناباروری پرداخته‌ایم.
فهرست مطالب
انواع ناباروری چیست؟
- ناباروری اولیه: قبلا باردار نبوده اید و پس از یک سال (یا شش ماه اگر 35 سال یا بیشتر دارید) رابطه جنسی منظم، باردار نمی شوید.
- ناباروری ثانویه: نمی توانید پس از حداقل یک بارداری موفق دوباره باردار شوید.
- ناباروری غیرقابل توضیح: آزمایش باروری دلیلی برای ناتوانی فرد یا زوجی برای باردار شدن پیدا نکرده است.
اگر مشکل واریکوسل دارید روش های درمان آن را در عمل واریکوسل چیست ببینید.
علائم ناباروری چیست؟
علامت اصلی ناباروری ناتوانی در باردار شدن پس از شش ماه یا یک سال رابطه جنسی منظم است. ممکن است علائم دیگری نداشته باشید. اما برخی از افراد ممکن است علائم فیزیکی مانند:
- درد لگن یا شکم
- خونریزی نامنظم واژینال، پریودهای نامنظم یا هیچ.
- اختلالات آلت تناسلی یا مشکلات مربوط به انزال.
داشته باشند.
علت ناباروری
دلایل زیادی برای ناباروری وجود دارد، و گاهی اوقات، پاسخ ساده ای برای باردار نشدن شما وجود ندارد. فقط یک پزشک متخصص می تواند علت را تعیین کند و بهترین درمان را برای شما بیابد.
جهت بررسی دقیق تر می توانید به پزشک متخصص زنان در کلینیک زنان و زایمان بیمارستان پارسا مراجعه کنید.
در حالی که علل ناباروری متفاوت است، مطالعات نشان می دهد که:
- 33 درصد ناباروری ها شامل مشکلات رحم و تخمدان ها می شود.
- 33 درصد ناباروری ها شامل مشکلات آلت تناسلی و بیضه های همسر است.
- 33 درصد ناباروری هر دو طرف را درگیر می کند یا غیر قابل توضیح است.
- 25 درصد از زوج های نابارور بیش از یک عامل در ناباروری آنها دارند.
برخی از علل ناباروری فقط بر یک شریک زندگی تأثیر می گذارد، در حالی که برخی دیگر بر هر دو طرف تأثیر می گذارد. عوامل خطر ناباروری عبارتند از:
- سن، به خصوص در اواخر 30 یا 40 سالگی. برای مردان، سن نزدیک به 50 سالگی بر باروری تأثیر می گذارد.
- مصرف زیاد الکل.
- قرار گرفتن در معرض سموم محیطی مانند مواد شیمیایی، سرب و آفت کش ها.
- ورزش بیش از حد.
- پرتودرمانی یا شیمی درمانی.
- عفونت های مقاربتی (STIs).
- سیگار کشیدن و استفاده از محصولات تنباکو. (این رفتار در حدود 13 تا 15 درصد موارد ناباروری نقش دارد.)
- سوء مصرف مواد مخدر
- داشتن چاقی یا کمبود وزن.
- ناهنجاری های غدد تولید کننده هورمون مغز (هیپوتالاموس یا هیپوفیز).
- شرایط و بیماری های مزمن.
علل ناباروری در زنان
اختلالات تخمک گذاری شایع ترین علت ناباروری در زنان است. تخمک گذاری فرآیندی است که در آن تخمدان شما یک تخمک آزاد می کند تا با اسپرم برای لقاح ملاقات کند.
عوامل زیر می تواند در ناباروری زنان نقش داشته باشند:
- اندومتریوز
- ناهنجاری های ساختاری واژن، رحم یا لوله های فالوپ.
- شرایط خود ایمنی مانند بیماری سلیاک یا لوپوس.
- بیماری کلیوی.
- بیماری التهابی لگن (PID)
- اختلالات هیپوتالاموس و هیپوفیز.
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS).
- نارسایی اولیه تخمدان یا کیفیت پایین تخمک.
- کم خونی داسی شکل.
- فیبروم رحم یا پولیپ رحم.
- بیماری تیروئید.
- عقیم سازی قبل از جراحی (بستن لوله ها یا سالپنژکتومی).
- اختلالات ژنتیکی یا کروموزومی.
- اختلال عملکرد جنسی.
- عدم وجود جراحی یا مادرزادی تخمدان ها.
- دوره های قاعدگی نادر یا غایب.
علل ناباروری در مردان
شایع‌ترین علت ناباروری مردان مشکلات شکل، حرکت (تحرک) یا مقدار (تعداد کم اسپرم) اسپرم است.
سایر علل ناباروری مردان عبارتند از:
- سیاهرگ های بزرگ (واریکوسل) در کیسه بیضه، کیسه ای که بیضه های شما را نگه می دارد.
- اختلالات ژنتیکی مانند فیبروز کیستیک.
- اختلالات کروموزومی، مانند سندرم کلاین فلتر.
- قرار گرفتن در معرض حرارت زیاد بیضه‌ها به دلیل لباس‌های تنگ، استفاده مکرر از جکوزی و سونا، و نگه داشتن لپ‌تاپ یا پدهای گرمایشی روی یا نزدیک بیضه‌ها.
- آسیب به کیسه بیضه یا بیضه شما.
- تستوسترون پایین (هیپوگنادیسم).
- استفاده نادرست از استروئیدهای آنابولیک
- اختلال عملکرد جنسی، مانند اختلال نعوظ، انزال، انزال زودرس یا انزال رتروگراد.
- شیمی درمانی یا پرتودرمانی قبلی
- فقدان جراحی یا مادرزادی بیضه.
- عقیم سازی قبل از جراحی (وازکتومی).
پیشنهاد می‌کنیم برای داشتن رابطه جنسی در بارداری مقاله رابطه در بارداری را مطالعه کنید.
ناباروری چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص ناباروری در زنان شامل مراحل زیر است:
اول، پزشک شما تاریخچه کامل پزشکی و جنسی شما را دریافت می کند.
باروری برای افراد دارای رحم شامل تخمک گذاری تخمک های سالم است. این بدان معناست که مغز شما باید سیگنال های هورمونی را به تخمدان شما ارسال کند تا تخمک آزاد شود تا از تخمدان، از طریق لوله فالوپ و دیواره رحم شما حرکت کند. آزمایش باروری شامل تشخیص مشکل در هر یک از این فرآیندها است.
این آزمایش ها همچنین می توانند به تشخیص یا رد مشکلات کمک کنند:
- معاینه لگن: ارائه دهنده شما یک معاینه لگنی را برای بررسی مشکلات ساختاری یا علائم بیماری انجام می دهد.
- آزمایش خون: آزمایش خون می تواند سطح هورمون ها را بررسی کند تا ببیند آیا عدم تعادل هورمونی عاملی است یا در حال تخمک گذاری هستید.
- سونوگرافی ترانس واژینال: پزشک شما یک گره اولتراسوند را در واژن شما قرار می دهد تا مشکلات سیستم تولید مثل شما را بررسی کند.
- هیستروسکوپی: پزشک یک لوله نازک و روشن (هیستروسکوپ) را برای بررسی رحم شما وارد واژن می کند.پزشک شما را با نمک آب نمک استریل شده پر می کند و سونوگرافی واژینال انجام می دهد.
- سونو هیستروسالپنگوگرام : پزشک شمت لوله های فالوپ شما را در طی یک روش SIS برای بررسی انسداد لوله ها با نمک و حباب های هوا پر می کند.
- هیستروسالپنگوگرام اشعه ایکس: اشعه ایکس یک رنگ تزریقی را هنگام عبور از لوله های فالوپ ضبط می کند. این آزمایش به دنبال انسداد است.
- لاپاراسکوپی: پزشک یک لاپاروسکوپ (لوله نازک با دوربین) را در یک برش کوچک شکمی قرار می دهد. به شناسایی مشکلاتی مانند اندومتریوز، فیبروم رحم و بافت اسکار کمک می کند.
اما تشخیص ناباروری در مردان به روش های زیر انجام می‌شود:
تشخیص ناباروری در افراد دارای آلت تناسلی معمولاً مستلزم اطمینان از انزال اسپرم سالم است. اکثر آزمایش های باروری مشکلات اسپرم را بررسی می کنند.
این آزمایش ها می توانند به تشخیص یا رد مشکلات کمک کنند:
- تجزیه و تحلیل مایع منی: این آزمایش تعداد کم اسپرم و تحرک ضعیف اسپرم را بررسی می کند. برخی از افراد برای برداشتن اسپرم از بیضه خود برای آزمایش نیاز به بیوپسی سوزنی دارند.
- آزمایش خون: آزمایش خون می تواند سطح تیروئید و سایر هورمون ها را بررسی کند. آزمایشات ژنتیکی خون ناهنجاری های کروموزومی را بررسی می کند.
- سونوگرافی کیسه بیضه: سونوگرافی کیسه بیضه شما واریکوسل یا سایر مشکلات بیضه را مشخص می کند.
اگر نگران هزینه درمان هستید مقاله بیمه ناباروری چیست را از دست ندهید.
بهترین روش های درمان ناباروری
- لقاح آزمایشگاهی (IVF): IVF شامل بازیابی تخمک ها از تخمدان و قرار دادن آنها همراه با اسپرم در ظرف آزمایشگاهی است. اسپرم تخمک ها را بارور می کند. یک ارائه دهنده یک تا سه تخمک بارور شده (جنین) را به رحم شما منتقل می کند.
- تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI): این روش ممکن است در طی فرآیند IVF انجام شود. یک جنین شناس یک اسپرم را مستقیماً به هر تخمک تزریق می کند. سپس، یک ارائه دهنده یک تا سه جنین را به رحم شما منتقل می کند.
- لقاح داخل رحمی (IUI): یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی از یک لوله بلند و نازک برای قرار دادن اسپرم به طور مستقیم در رحم شما استفاده می کند. IUI گاهی اوقات لقاح مصنوعی نامیده می شود.
- ART شخص ثالث: زوجین ممکن است از تخمک اهداکننده، اسپرم اهداکننده یا جنین اهداکننده استفاده کنند. برخی از زوج ها به ناقل حاملگی یا جانشین نیاز دارند.
اگر به دنبال درمان ناباروری هستید مقاله بهترین مرکز ناباروری در تهران را از دست ندهید.
چگونه از ناباروری جلوگیری کنم؟
شما می توانید این اقدامات را برای محافظت از باروری خود انجام دهید، به خصوص در هنگام تلاش برای باردار شدن:
- یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید و وزنی را حفظ کنید که برای شما سالم باشد.
- سیگار نکشید، از مواد مخدر سوء استفاده نکنید و الکل ننوشید.
- برای بیماری های مقاربتی درمان شوید.
- قرار گرفتن در معرض سموم محیطی را محدود کنید.
- از نظر بدنی فعال بمانید، اما در ورزش زیاده روی نکنید.
- لقاح را تا سنین بالا به تعویق نیندازید.
- تحت روش های حفظ باروری (انجماد تخمک یا اسپرم).
نتیجه گیری
ناباروری یک مشکل رایج است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. با پیشرفت علم پزشکی و تکنولوژی، روش‌های مختلفی برای درمان ناباروری وجود دارد که می‌توانند به زوج‌ها کمک کنند تا به هدف خود برای داشتن فرزند دست یابند. با تشخیص به موقع و مشورت با پزشک متخصص، می‌توان ناباروری را مدیریت کرده و راه‌حل‌های مؤثری برای درمان آن پیدا کرد.
